Το νέο σύστημα αφορά τους μαθητές που θα αποφοιτήσουν από το Γενικό Λύκειο τα έτη 2016 και 2017.

Τα μαθήματα που διδάσκονται στη Γ’ Λυκείου χωρίζονται στα μαθήματα Γενικής Παιδείας που διδάσκονται 17 ώρες και τα μαθήματα των ομάδων προσανατολισμού που είναι πέντε σε κάθε μία από τις τρεις ομάδες προσανατολισμού και διδάσκονται 15 ώρες. Τα μαθήματα Γενικής Παιδείας είναι η Νέα Ελληνική Γλώσσα και η Λογοτεχνία, τα Θρησκευτικά, η Φυσική Αγωγή, η Ξένη Γλώσσα, τα Μαθηματικά Γενικής Παιδείας, η Ιστορία Γενικής Παιδείας και η Βιολογία Γενικής Παιδείας.

Δεν υπάρχει κανένας περιορισμός. Μπορείς να επιλέξεις όποια Ομάδα Προσανατολισμού θέλεις, ανεξάρτητα από την επιλογή σου στη Β’ Λυκείου. Κάποιες, όμως, επιλογές απαιτούν επιπλέον προσπάθεια. Ένας μαθητής που, για παράδειγμα, παρακολούθησε τη θεωρητική ομάδα προσανατολισμού στη Β’ Λυκείου, μπορεί στη Γ’ Λυκείου να παρακολουθήσει την Ομάδα Προσανατολισμού των Θετικών Σπουδών, αλλά θα πρέπει να μάθει τα Μαθηματικά και τη Φυσική Κατεύθυνσης της Β’ Λυκείου, που είναι απαραίτητα για να παρακολουθήσει τα Μαθηματικά Κατεύθυνσης και τη Φυσική Κατεύθυνσης στη Γ‘ Λυκείου.

Οι ομάδες προσανατολισμού είναι τρεις:
1. Ανθρωπιστικές Σπουδές.
2. Θετικές Σπουδές.
3. Σπουδές Οικονομίας και Πληροφορικής.
Τα μαθήματα που διδάσκονται στις ομάδες προσανατολισμού είναι πέντε σε κάθε ομάδα και δεν εξετάζονται όλα στις Πανελλήνιες Εξετάσεις. Τα διδασκόμενα μαθήματα φαίνονται στον πίνακα 1.

Πίνακας 1: Τα διδασκόμενα μαθήματα σε κάθε ομάδα προσανατολισμού

Ανθρωπιστικές Σπουδές	Θετικές Σπουδές	Σπουδές Οικονομίας & Πληροφορικής
Αρχαία Ελληνικά	Μαθηματικά Κατεύθυνσης	Μαθηματικά Κατεύθυνσης
Ιστορία Κατεύθυνσης	Φυσική Κατεύθυνσης	ΑΟΘ (Αρχές Οικονομικής Θεωρίας)
Λατινικά	Χημεία Κατεύθυνσης	Ιστορία Κατεύθυνσης
Λογοτεχνία Κατεύθυνσης	Βιολογία Κατεύθυνσης	ΑΕΠΠ (Ανάπτυξη Εφαρμογών σε Προγραμματιστικό Περιβάλλον)
Κοινωνιολογία	ΑΕΠΠ (Ανάπτυξη Εφαρμογών σε Προγραμματιστικό Περιβάλλον)	Κοινωνιολογία

Κάθε μαθητής στην αρχή της σχολικής χρονιάς θα επιλέξει μία ομάδα προσανατολισμού και θα παρακολουθήσει τα μαθήματά της και, φυσικά, τα μαθήματα Γενικής Παιδείας. Η επιλογή της ομάδας προσανατολισμού θα του επιτρέψει να επιλέξει, αργότερα, ένα έως δύο επιστημονικά πεδία.

Όλοι οι μαθητές συμμετέχουν στις απολυτήριες ενδοσχολικές εξετάσεις για την απόκτηση του απολυτηρίου Λυκείου και μετά όσοι επιθυμούν την εισαγωγή τους στις ανώτατες σχολές θα συμμετάσχουν στις Πανελλήνιες Εξετάσεις.

Κάθε ομάδα Προσανατολισμού περιλαμβάνει την εξέταση:
1. τη Νεοελληνική Γλώσσα, χωρίς τη Λογοτεχνία.
2. Δύο βασικά μαθήματα, που οφείλουν να δώσουν στις πανελλήνιες όλοι οι υποψήφιοι που θα επιλέξουν αυτή την ομάδα προσανατολισμού.
3.Τρία ακόμη μαθήματα, από τα οποία ο μαθητής επιλέγει να εξεταστεί σε ένα έως δύο. Δεν μπορεί να εξεταστεί, δηλαδή, και στα τρία μαθήματα. Η επιλογή αυτών των μαθημάτων θα είναι καθοριστική στην επιλογή των επιστημονικών πεδίων που μπορεί να δηλώσει ο υποψήφιος.
Κάθε υποψήφιος για μία θέση στην τριτοβάθμια εκπαίδευση θα εξετάζεται σε τέσσερα ή σε πέντε μαθήματα..

Πίνακας 2: Τα πανελληνίως εξεταζόμενα μαθήματα σε κάθε ομάδα προσανατολισμού

Ανθρωπιστικές Σπουδές	Θετικές Σπουδές	Σπουδές Οικονομίας & Πληροφορικής
Υποχρεωτικά Μαθήματα
Νέα Ελληνική Γλώσσα	Νέα Ελληνική Γλώσσα	Νέα Ελληνική Γλώσσα
Αρχαία Ελληνικά	Φυσική Κατεύθυνσης	Μαθηματικά Κατεύθυνσης
Ιστορία Κατεύθυνσης	Χημεία Κατεύθυνσης	ΑΕΠΠ (Ανάπτυξη Εφαρμογών σε Προγραμματιστικό Περιβάλλον)
Επιλεγόμενα Μαθήματα (υποχρεωτική επιλογή ενός έως δύο)
Λατινικά	Βιολογία Κατεύθυνσης	ΑΟΘ (Αρχές Οικονομικής Θεωρίας)
Βιολογία Γεν. Παιδείας	Μαθηματικά Κατεύθυνσης	Βιολογία Γεν. Παιδείας
Μαθηματικά Γεν. Παιδείας	Ιστορία Γεν. Παιδείας	Ιστορία Γεν. Παιδείας

Τα Επιστημονικά Πεδία είναι πέντε, τα εξής:
1ο Επιστημονικό πεδίο (Ανθρωπιστικές, Νομικές και Κοινωνικές Σπουδές)
2ο Επιστημονικό πεδίο (Τεχνολογικές και Θετικές Σπουδές)
3ο Επιστημονικό πεδίο (Σπουδές Υγείας και Ζωής)
4ο Επιστημονικό πεδίο (Παιδαγωγικές Σπουδές)
5ο Επιστημονικό πεδίο (Σπουδές Οικονομίας και Πληροφορικής)

Κάθε ομάδα προσανατολισμού επιτρέπει στον υποψήφιο να επιλέξει ένα έως δύο πεδία από τρία πεδία στα οποία μπορεί να οδηγήσει η ομάδα προσανατολισμού του. Μάλιστα τα δύο από τα τρία πεδία κάθε ομάδας προσανατολισμού είναι το 3ο (Σπουδές Υγείας και Ζωής) και το 4ο (Παιδαγωγικές Σπουδές). Τα Επιστημονικά Πεδία φαίνονται στον πίνακα 3.

Πίνακας 3: Τα Επιστημονικά Πεδία από κάθε ομάδα προσανατολισμού

Ανθρωπιστικές Σπουδές	Θετικές Σπουδές	Σπουδές Οικονομίας & Πληροφορικής
1ο Επιστημονικό πεδίο (Ανθρωπιστικές, Νομικές και Κοινωνικές Σπουδές)	2ο Επιστημονικό πεδίο (Τεχνολογικές και Θετικές Σπουδές)	5ο Επιστημονικό πεδίο (Σπουδές Οικονομίας και Πληροφορικής)
3ο Επιστημονικό πεδίο (Σπουδές Υγείας και Ζωής)	3ο Επιστημονικό πεδίο (Σπουδές Υγείας και Ζωής)	3ο Επιστημονικό πεδίο (Σπουδές Υγείας και Ζωής)
4ο Επιστημονικό πεδίο (Παιδαγωγικές Σπουδές)	4ο Επιστημονικό πεδίο (Παιδαγωγικές Σπουδές)	4ο Επιστημονικό πεδίο (Παιδαγωγικές Σπουδές)

Παρατηρούμε ότι σε τρία πεδία (τα 1,2 και 5) έχουμε αποκλειστική πρόσβαση από μία μόνο ομάδα προσανατολισμού και σε δύο πεδία (τα 3 και 4) έχουμε πρόσβαση από όλες τις ομάδες προσανατολισμού, όχι όμως ισότιμη, όπως θα δούμε παρακάτω.

Η αλήθεια είναι ότι με το προηγούμενο σύστημα δεν ήταν απολύτως ελεύθερη η επιλογή δύο από πέντε πεδία. Υπήρχαν κάποιοι απαγορευμένοι συνδυασμοί. Τώρα οι επιλογές είναι δύο από τρία πεδία. Έτσι επιλογές στις οποίες είχαν συνηθίσει οι υποψήφιοι τώρα είναι απαγορευμένες. Για παράδειγμα οι μαθητές των ομάδων προσανατολισμού των ανθρωπιστικών αλλά και των θετικών επιστημών δεν έχουν πια πρόσβαση στις οικονομικές σχολές.

Γ’ Λυκείου: Στην πρόσβαση από την ομάδα προσανατολισμού σου σε πεδίο με διακεκομμένη γραμμη θα έχεις μείωση μορίων
Β’ Λυκείου: Για την πρόσβαση σε κατεύθυνση της Γ’ με διακεκομμένη γραμμή απαιτείται επιπλέον προσπάθεια για τα μαθήματα που δεν διδάχθηκες στη Β’

Αναφερόμαστε στα κοινά επιστημονικά πεδία και στις τρεις ομάδες προσανατολισμού, δηλαδή στα 3 και 4. Στο 4ο Επιστημονικό Πεδίο, τις Παιδαγωγικές Σπουδές, λογικά θα έχουν όλοι οι υποψήφιοι ισότιμη πρόσβαση, όπως συνέβαινε, με το υπάρχον σύστημα αλλά και όλα τα προηγούμενα τα τελευταία 35 χρόνια. Στο 3ο Επιστημονικό Πεδίο, τις Επιστήμες Υγείας και Ζωής, δεν θα έχουν όλοι ισότιμη πρόσβαση. Πλεονέκτημα θα έχουν οι μαθητές της Ομάδας Προσανατολισμού των Θετικών Επιστημών, που θα έχουν εξεταστεί στα μαθήματα της Χημείας και της Βιολογίας κατεύθυνσης, που είναι απαραίτητα (μαζί με τη Φυσική) για τις σπουδές σ’ αυτές τις σχολές.

Αυτό θα γίνει με τον ορισμό δύο μαθημάτων βαρύτητας σε κάθε Επιστημονικό Πεδίο, που μάλλον στις Επιστήμες Υγείας και Ζωής θα είναι η Βιολογία και η Χημεία που δεν θα έχουν διδαχθεί και εξεταστεί παρά μόνο οι μαθητές των Θετικών Σπουδών. Ο ρόλος των μαθημάτων βαρύτητας σε κάθε Επιστημονικό Πεδίο θα είναι και να «πριμοδοτεί» την επιτυχία του μαθητή στα βασικά και δύσκολα μαθήματα.

Ακόμη δεν γνωρίζουμε επισήμως. Μπορούμε όμως να υποθέσουμε τα βασικά μαθήματα κάθε πεδίου.

Και αυτό δεν έχει ακόμη διευκρινιστεί. Πιθανό να μετράνε οι βαθμοί μόνο στα τέσσερα μαθήματα που απαιτούνται για την εισαγωγή στις σχολές κάθε πεδίου, συνεπώς, κάθε μαθητής θα έχει διαφορετικά μόρια σε κάθε πεδίο.

Δεν γνωρίζουμε ακόμη, αφού δεν έχουν ανακοινωθεί από το Υπουργείο Παιδείας. Υποθέσεις μπορούμε να κάνουμε από τα ονόματα των Επιστημονικών Πεδίων, αλλά δεν είναι τίποτε σίγουρο.

Οι απόφοιτοι των ΕΠΑ.Λ. εισάγονται μόνο στα συναφή Τ.Ε.Ι. με πανελλήνιες εξετάσεις σε τέσσερα μαθήματα: Μαθηματικά, Νεοελληνική Γλώσσα και δύο μαθήματα ειδικότητας. Εισάγονται στα τμήματα των Τ.Ε.Ι. με δικό τους ποσοστό θέσεων, ανεξάρτητα δηλαδή από τους αποφοίτους γενικών λυκείων. Αν επιθυμούν να εισαχθούν σε πανεπιστημιακή σχολή μπορούν να συμμετάσχουν στις πανελλήνιες εξετάσεις, από την επομένη χρονιά της αποφοίτησής τους, εξεταζόμενοι στα ίδια μαθήματα με τους αποφοίτους των Γενικών Λυκείων